Πριν πολλά χρόνια που ήμουν στην Αμερική, γνώριζα κάποιον που είχε μια μεγάλη φάρμα στο Texas, κάπου 16000 στρέμματα. Μια μέρα μου είπε «έλα να σου δείξω τη χιλιάρα μου». «Τι εννοείς;» τον ρώτησα. Μου εξήγησε ότι έτσι έλεγε την αυτόματηαλωνιστικήμηχανή του, επειδή «βγάζει δουλειά όση χίλιοι νέγροι». Μου φάνηκε ρατσιστικό το σχόλιο, αλλά αυτός ίσως μιλούσε κάνοντας ψυχρούς υπολογισμούς.
Άλλη φορά που ταξίδεψα από το Οχάιο στο Σικάγο, κάπου δύο μέρες διαδρομή, από όλους τους αυτοκινητόδρομους που περνούσα έβλεπα καλαμπόκια από τη μια πλευρά και καλαμπόκια από την άλλη και κάτι τεράστια τρακτέρ, τα οποία στις αρχές είχαν καμπίνα για τον οδηγό με ψυγείο και αιρκοντίσιον και μετά αντικαταστάθηκαν από ρομπότ. Επίσης, άλλοτε που ταξίδευα από το Σικάγο προς το νότο αεροπορικά, το αεροπλάνο για κάποιο λόγο πετούσε πολύ χαμηλά, και επί μία ώρα έβλεπα συνεχώς φάρμες με ζώα τη μια δίπλα στην άλλη. Τότε έλεγα ότι η Αμερική μόνη της μπορεί να θρέψει τον πλανήτη. Και οι Αμερικανοί το ίδιο υποστήριζαν, με άλλη έννοια, ότι αυτοί τάχα θρέφουν όλο τον κόσμο, και όχι ότι μπορούν να τον θρέψουν, όπως το εννοούσα εγώ.
Σήμερα, πενήντα χρόνια μετά, διαπιστώνω ότι οι γνώμες των ειδικών διαφορετικών τομέων αλληλοσυγκρούονται σχετικά με το πώς μπορούμε να θρέψουμε τον προβλεπόμενο πληθυσμό των 10δισεκατομμυρίων ή και περισσότερων ανθρώπων το 2050 και αν θα μπορούν να καλυφθούν οι διατροφικές ανάγκες, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τα βασικά προϊόντα, σιτάρι, καλαμπόκι και ρύζι. Ήδη ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού, περίπου 800εκατομμύριαυποσιτίζονται.
Oι διατροφικές ανάγκες του οργανισμού δεν έχουν αλλάξει για χιλιάδες χρόνια, αλλά οι διαθέσιμες επιλογές τροφής σήμερα καλύπτουν αυτές τις ανάγκες κατά το μέγιστο. Αν και ο αριθμός των θερμίδωνποικίλλει ανάλογα με τη δραστηριότητα, το φύλο και την ηλικία, ο καθένας χρειάζεται μια ισορροπημένηδίαιτα από υδατάνθρακες, λίπη και πρωτεΐνες, μαζί με κάποια θρεπτικά στοιχεία σε μικρές ποσότητες. Εντούτοις, καθώς η πραγματική κατανάλωση τροφών συνδέεται περισσότερο με την ευμάρεια και τον τρόπο ζωής, υπάρχουν πολλές ανισορροπίες μεταξύ των ανθρώπων, και σε ορισμένες περιπτώσεις η κακή ή υπερβολική διατροφή καταλήγουν σε μακροπρόθεσμες συνέπειες για την υγεία (π.χ. παχυσαρκία και συνοδά προβλήματα).
Τη μεγαλύτερη ποσότητα της τροφής μας –την ενέργεια και τις βασικές απαιτήσεις μας σε πρωτεΐνη– την παίρνουμε από τις «κύριεςτροφές»: δημητριακά, όπως το σιτάρι και το ρύζι, όσπρια, όπως τα μπιζέλια και τα φασόλια, και βολβούς όπως οι πατάτες. Ορισμένες κοινωνίες στηρίζονται επίσης σε καρπούς, όπως οι καρύδες. Οι «κύριες τροφές» αποτελούν επομένως τις πιο σημαντικέςκαλλιέργειες. Το κατά πόσο θα καταφέρουν οι αγρότες να παρέχουν αρκετή τροφή για το μελλοντικό πληθυσμό των 10 ή 12 δισεκατομμυρίων, εξαρτάται κυρίως από το κατά πόσο θα καταφέρνουν να παράγουν αρκετήποσότητα από αυτές – και να συνεχίσουν να το κάνουν στο διηνεκές, χωρίς βλαπτικές συνέπειες για το περιβάλλον. Ο άνθρωπος δεν μπορεί να ζήσει μόνο με ψωμί. Όμως το σιτάρι, το βασικό δημητριακό του ψωμιού, είναι μία από τις τρεις κύριες τροφές που παρέχουν στο ανθρώπινο είδος τη μισή από την ενέργεια και το 1/3 των πρωτεϊνών που προσλαμβάνει, άρα χρειάζεταισυμπλήρωμα.
Μολονότι τα ανθρώπινα όντα μπορούν να ζήσουν και ν᾽ αναπτυχθούν χωρίς ζωικά προϊόντα, οι άνθρωποι παγκόσμια θα ήταν σε επισφαλή θέση χωρίς αυτά. Τα ζώα παρέχουν το 35% της ανθρώπινης κατανάλωσης πρωτεΐνης παγκόσμια (58% στη Βόρεια Αμερική, 21% στην Αφρική) και, παρόλο που εκτρέφονται με μεγάλες ποσότητες σπόρων δημητριακών και σόγιας, το 75% της διατροφής τους ακόμα προέρχεται από γρασίδι και άλλες ζωοτροφές, που αλλιώς δεν θα χρησιμοποιούνταν καθόλου για τροφή.
Η πρωτεΐνη των ζώων είναι υψηλήςποιότητας (παρέχει τη σωστή αναλογία από όλα τα απαραίτητα αμινοξέα) και έχει επομένως εξαιρετική θρεπτική αξία. Τα ζωικά προϊόντα περιέχουν επίσης απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που είναι δύσκολο να προσληφθούν σε επαρκείς ποσότητες από τα φυτά, συμπεριλαμβανόμενου ενός εύρους βιταμινών, όπως η Β12, και ιχνοστοιχεία, όπως το ασβέστιο και ο ψευδάργυρος, μαζί με κάποια απαραίτητα δομικά λίπη. Επομένως, χωρίς τα ζωικά προϊόντα θα μας έλειπε αρκετή πρωτεΐνη και ενέργεια. Hallovegan…
Εκτός αυτού, στους περισσότερους ανθρώπους αρέσει το κρέας –στην Αμερική το καλύτερο πιάτο, για μένα αναντικατάστατο, ήταν το SurfandTurf, ό,τι καλύτερο από τη θάλασσα και τη στεριά, ένα χοντρό φιλέτο σερβιρισμένο με ολόκληρη ουρά αστακού– τα αβγά και τα γαλακτοκομικά και λίγοι θ᾽ αποδέχονταν τη χορτοφαγία.
Όταν βρέθηκα στην Αργεντινή, σε όλα τα τουρ που κάναμε υπήρχαν τεράστιες ψησταριές μόνο για κρέας. Μάλιστα τότε υπήρχε κρίση, ο κόσμος έψαχνε στους κάδους των σκουπιδιών και ρώτησα το φίλο μου που είχε τεράστιες καλλιέργειες σόγιας, «γιατί δεν τρώνε σόγια»; Μου απάντησε ότι τρώνε μόνο κρέας. Βέβαια, ένα μεγάλο μέρος του κρέατος της Αργεντινής προέρχεται από μοσχάρια που βόσκουν και είναι πολύ νόστιμο. Μέσα στις φάρμες τους υπάρχουν εργοστάσια που μπαίνει η αγελάδα και βγαίνει κρέας έτοιμο για κατανάλωση, όπως και cornbeef, που φάγαμε αρκετά μετά την κατοχή. Παρεμπιπτόντως, οι vegan δεν είναι λίγοι και αυτό το διαπιστώνουμε από τα πολλά vegan προϊόντα που βρίσκουμε στο supermarket. Aκόμη και ο MegasYeeros, μια επιτυχημένη ελληνική εταιρεία που εξάγει σε είκοσι χώρες, έβγαλε και vegan γύρο. Η αλήθεια είναι ότι δεν έχω δει πολλούς vegan να έχουν υγιεινή όψη και να μην πηγαίνουν στους γιατρούς, βέβαια τα ίδια και περισσότερα λένε και εκείνοι για εμάς τους κρεατοφάγους.
Η γεωργία στην εποχή μας είναι από πολλές απόψεις εξαιρετικά επιτυχημένη. Οι αγρότες παράγουν αρκετή τροφή για τα 7 περίπου δισεκατομμύρια ανθρώπων που ζουν στον πλανήτη ακόμα και αν, για ένα πλήθος κυρίως πολιτικώνλόγων, η τροφή δεν φτάνει στον τελικό καταναλωτή. Αυτό το έζησα σε ένα ταξίδι μου στην Κένυα που πήγα σε ορισμένα χωριά που πεινούσαν οι άνθρωποι μαζί με το φίλο μου, τον Απόστολο Δόμβρο που είχε ιδρύσει την ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΝΕΩΝ ΚΕΝΥΑΤΩΝ "ΚΩΣΤΑΣΔΟΜΒΡΟΣ", με σύνθημα «Μην ανταλλάσσετε τις κόρες σας για μια αγελάδα». Εκεί διαπιστώσαμε ότι ένα φορτηγό που ξεκινούσε γεμάτο με τρόφιμα, όταν έφτανε στον προορισμό του δεν είχε μείνει ούτε το 1/3, εκτός του ότι δεν υπήρχαν υποδομές (δρόμοι, αποθήκες, ψυγεία κ.λπ.). Ορισμένοι αισιόδοξοι θεωρούν ότι η τεχνολογία θα βρίσκει πάντα λύσεις στα προβλήματα της ανθρωπότητας, ενώ πολλοί οικολόγοι προειδοποιούν ότι η σύγχρονη γεωργία (που γίνεται επιζήμια για το περιβάλλον όταν εστιάζει υπερβολικά στις ανάγκες της κτηνοτροφίας, δηλαδή στην παραγωγή τροφών για τα ζώα) είναι ήδη μη βιώσιμη καθώς διαβρώνει το έδαφος, ρυπαίνει και μολύνει το νερό.
Ανάμεσα σε αυτά τα δύο άκρα υπάρχουν γεωπόνοι που ισχυρίζονται ότι πιθανότατα μπορούμε να θρέψουμε τον αυξανόμενο πληθυσμό βιώσιμα, αλλά μόνο αν είμαστε έτοιμοι να εργαστούμε σκληρά για την επίλυση των προβλημάτων. Η αφεντιά μου ποντάρει σε αυτό. Οι δυο κύριες μέθοδοι παραγωγής που έχουν καθιερωθεί είναι η εντατική (βιομηχανοποιημένη) και η οργανική.
Εντατική καλλιέργεια Έχει δημιουργηθεί μεγάλη δυσαρέσκεια για τις βιομηχανικές μεθόδους γεωργίας και παραγωγής τροφής υψηλής παραγωγικότητας που κυριαρχούν στις αναπτυγμένες χώρες, και δυστυχώς υπάρχουν πολλοί, κυρίως λαϊκιστές, που την ενισχύουν κρίνοντας το όλον διά του μέρους. Η παραγωγικότητα της “γεω-βιομηχανίας” είναι υψηλή –συχνά πάνω από 10 φορές περισσότερη ανά εκτάριο σε σχέση με την προ-βιομηχανική εποχή και 100 έως 1000 φορές περισσότερη (η χιλιάρα…) ανά εργάτη. Εν τούτοις, όπως προανέφερα, η βιομηχανική γεωργία υποβάλλεται σε αυξανόμενη κριτική, επειδή οι άνθρωποι ανησυχούν αφενός για την υπερβολικήχρήση χημικών και ορμονών και τις πιθανές επιπτώσεις στην υγεία και στο περιβάλλον και αφετέρου επειδή πολλοί καταναλωτές έχουν έναν ενστικτώδη φόβο για τα γενετικά τροποποιημένα (ΓΤ) προϊόντα. Επίσης, οι υπερασπιστές των δικαιωμάτων των ζώων ισχυρίζονται ότι η σύγχρονη κτηνοτροφική παραγωγή είναι απάνθρωπη και ίσως έχουν δίκιο. Από την άλλη πλευρά, υπάρχει σοβαρό πρόβλημα με το μεθάνιο, που εκλύεται από τα κόπρανα των ζώων και ειδικά των αγελάδων και επιδεινώνουν το πρόβλημα των αερίων του θερμοκηπίου.
Οργανική καλλιέργεια Πολλοί άνθρωποι στη Δύση αγοράζουν πλέον οργανικάτρόφιμα, δηλαδή αυτά που δεν είναι ΓΤ και καλλιεργούνταιχωρίςτεχνητάλιπάσματακαιφυτοφάρμακα. Από την άλλη πλευρά, οι σκεπτικιστές υποστηρίζουν ότι η οργανική καλλιέργεια έχει πολύ χαμηλέςαποδόσεις και από μόνη της δεν μπορεί να θρέψει 10 ή 12 δισεκατομμύρια ανθρώπους, πιθανόν ούτε τους μισούς.
Η βιομηχανοποιημένη αγροτική παραγωγή είναι σαν μία επιχείρηση, βασισμένη σε ένα μεγάλο κύκλωμα (παραγωγοί-μεσάζοντες-έμποροι), που πρέπει να βγάλει κέρδος με κριτήριο εισροών και εκροών. Ένας αγρότης που εργάζεται σκληρά επί τρεις εβδομάδες για να παραγάγει π.χ. είκοσι λάχανα είναι σαφώς λιγότερο αποδοτικός από κάποιον που παράγει σε μια ώρα 40 λάχανα. Μία κότα που τρώει 45 κιλά τροφής το χρόνο και γεννά 20 αυγά είναι σαφώς λιγότερο αποδοτική από μία που τρώει την ίδια ποσότητα τροφής και γεννά 300 αυγά. Όπως αντιλαμβάνεστε υπάρχει χάσμα. Σε αντίθεση με τις υψηλής τεχνολογίας μεθόδους της βιομηχανικής αγροτικής παραγωγής, τα οργανικά αγροτικά συστήματα στοχεύουν στην παραγωγή καλλιεργειών και ζώων χωρίς να καταφεύγουν σε τεχνικά ή χημικά μέσα και στο να προστατεύουν και να αναπτύσσουν τη γονιμότητα του εδάφους συνεχώς. Το βασικό της βιολογικής καλλιέργειας είναι η αντικατάσταση συνθετικών χημικών ουσιών με άλλες που βρίσκονται στη φύση και είναι βιοδιασπώμενες. Γενετική μηχανική Οι “ανατροφείς” ζώων και φυτών ήθελαν πάντα να μπορούν να μεταφέρουνγονίδια από τον έναν οργανισμό στον άλλο, ανεξάρτητα από το αν είναι συγγενικός με την καλλιέργεια ή το ζώο που τους ενδιαφέρει, και θα ήθελαν αυτό να γίνεται με ακρίβεια. Το όνειρο άρχισε να γίνεται πραγματικότητα στα τέλη του 20ού αιώνα με την τεχνολογία του ανασυνδυασμένουDNA, κοινώς γνωστή ως γενετική μηχανική.
Σύντομα οι βιολόγοι θα γνωρίζουν όλα τα γονίδια των βασικών καλλιεργειών και εκτρεφόμενων ζώων και το τι κάνουν αυτά και οι επιστήμονες της γενετικής μηχανικής θα γνωρίζουν ακριβώς ποια τμήματα DNAέχει αξία να μεταφερθούν. Ήδη υπάρχουν εμπορικά διαθέσιμες ΓΤ καλλιέργειες, που περιλαμβάνουν σόγια, καλαμπόκι, ντομάτα και φράουλα. Η γενετική μηχανική των ζώων (πρόβατοΝτόλυ) έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, αν και η χρήση αυτής της τεχνολογίας θέτει πολλά ηθικά διλήμματα. Τα τρόφιμα του μέλλοντος Σχετικά με τα τρόφιμα του μέλλοντος, η περιγραφή τους μας εισάγει σε έναν κόσμο που μοιάζει βγαλμένος από ταινίαεπιστημονικήςφαντασίας. Η μελλοντολόγος τροφίμων δρ ΜοργκέινΓκέι μιλάει για την πρωτεΐνηαπόαέρα, η οποία παράγεται από ειδική επεξεργασία του διοξειδίου του άνθρακα, και την τρισδιάστατηεκτύπωση στη μαζική παραγωγή τροφίμων, μέχρι τη χρήση πανάρχαιων μεθόδων παρασκευής τροφίμων, όπως η ζύμωση. Η ίδια υποστηρίζει ότι θα δούμε τρόπουςθεραπείας που δίνει η ίδια η φύση, στο μέλλον θα υπάρχουν μέσα στα σπίτια πάγκοι με συστήματαανάπτυξηςφυτών, έτσι ώστε οι καταναλωτές να έχουν στη διάθεσή τους τα δικά τους φρέσκα μανιτάρια, βότανα, αρωματικά φυτά. Μου θυμίζει που αγόρασα, πριν από κάμποσα χρόνια, από ένα φυτώριο δύο μάλλον μεταλλαγμένα ντοματίνια και τρώγαμε όλο το καλοκαίρι. Την επόμενη χρονιά, που πήρα από το ίδιο φυτώριο έβγαλαν καμιά δεκαριά μόνο. Πρωτεϊνούχα έντομα, φύκια και τεχνητό κρέας στο μελλοντικό… μενούμας Λαμβάνοντας υπόψη τις εκτιμήσεις του ΟΗΕ, η παραγωγή τροφίμων θα πρέπει να αυξηθεί κατά 70% για να καλυφθεί η παγκόσμια ζήτηση, καθώς υπάρχει ένας μακρύς κατάλογος τροφίμων που κινδυνεύουν να εξαφανιστούν έως το 2050. «Ζούμε σε μια μεταβατικήπερίοδο της ίδιας σημασίας που είχε για την ανθρωπότητα η μετάβαση από τον κυνηγό και συλλέκτη στο γεωργό και πιο πρόσφατα η βιομηχανική επανάσταση. Μείζονες αλλαγές συμβαίνουν, πολλά σενάρια επωάζονται, και τα τρόφιμα του μέλλοντος εξαρτώνται από το ποιο σενάριο θα επικρατήσει», επισημαίνει η ΑντωνίαΤριχοπούλου, Ακαδημαϊκός, ομότιμη καθηγήτρια Ιατρικής ΕΚΠΑ. Τα επόμενα χρόνια θα χρειαστεί να μειώσουμε την κατανάλωση ζάχαρης και κόκκινουκρέατος κατά 50% και να αυξήσουμε την παραγωγή υγιεινώντροφίμων (όπως ξηρούς καρπούς, φρούτα και όσπρια) κατά 100% για να αντιμετωπίσουμε την επισιτιστική κρίση. Προβλέπω να καλλιεργούμε πάλι μαζικά στη Χίο τις αμυγδαλιές… Επιπλέον, θα χρειαστεί να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούμε τη γη, να βελτιώσουμε τις πρακτικές παραγωγής τροφίμων και να μειώσουμε δραστικά τη σπατάλη τους· ο ΟΗΕ έχει επισημάνει ότι το 1/5 των τροφίμων που παράγονται, δεν καταναλώνεται και πηγαίνει στα σκουπίδια.
Για το λόγο αυτό, ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) εργάζεται ήδη για διάφορες εναλλακτικέςλύσεις. Τα τρόφιμα προερχόμενα απόέντομα, insect-basedfood όπως αποκαλούνται, η καλλιέργειαμικροφυκιών (microalgae) ή η δημιουργίατεχνητούκρέατος (artificialmeat) είναι μερικές από τις προτάσεις. Τα “νεοφανή” τρόφιμα αναμένεται να γίνουν μεγαλύτερο μέρος της διατροφής μας τα επόμενα χρόνια. Πολλά από αυτά βασίζονται σε μεθόδους τεχνολογικές όπως στην “ανάπτυξη” ζωικών και φυτικών κυττάρων σε βιοαντιδραστήρες, σημειώνει η κ. Α. Καλιώρα, καθηγήτρια Διατροφής του Ανθρώπου στη Σχολή Επιστημών Υγείας και Αγωγής του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου. Όπως επισημαίνει, σύμφωνα με τον FAO, η κατανάλωση κρέατος από εκτρεφόμενα ζώα αναμένεται να αυξηθεί περίπου κατά 173% έως το 2050, κάτι που επιτάσσει την υιοθέτηση μιας πιο ισορροπημένης και βιώσιμης πηγής τροφής, με επίκεντρο τη βιοποικιλότητα, την ασφάλεια αλλά και την εξασφάλιση πρωτεϊνών υψηλής ποιότητας. Λύση μπορούν να αποτελέσουν προϊόντα φυτικής προέλευσης όπως οι πρωτεΐνεςσόγιας που έχουν παραχθεί για την παρασκευή προσομοιωμένων κρεάτων και τόφου. «Ωστόσο», σύμφωνα με την κ. Καλιώρα, «οι πρωτεΐνες από φυτά στερούνται ορισμένα απαραίτητα αμινοξέα, λευκίνη, μεθειονίνη και λυσίνη και παρουσιάζουν λιγότερηπεπτικότητα σε σύγκριση με τις πρωτεΐνες ζωικής προέλευσης, γεγονός που καθιστά απαραίτητο τον συνδυασμό διαφόρων φυτικών πηγών για να αποκτήσουμε μια πλήρη και θρεπτική δίαιτα», π.χ. φακόρυζο ή φασολάδα με ψωμί. Και κάπου εκεί, μπαίνουν στο… μενού τα έντομα. Η εναλλακτική των λειτουργικών τροφίμων Μια ενδιαφέρουσα κατηγορία που εμπλουτίζεται όλο και περισσότερο είναι κι αυτή των λειτουργικώντροφίμων. Ένα λειτουργικό τρόφιμο μπορεί να είναι ένα φυσικό τρόφιμο ή τρόφιμο στο οποίο ένα συστατικό έχει προστεθεί ή αφαιρεθεί με τεχνολογικά ή βιοτεχνολογικά μέσα και πρέπει να έχει ευεργετικές επιδράσεις σε ποσότητες που κανονικά αναμένεται να καταναλωθούν στη διατροφή.
«Στην Ελλάδα η αγορά λειτουργικών τροφίμων είναι ακόμη μικρή αλλά αναδυόμενη. Τα ράφια των σουπερμάρκετ φιλοξενούν ολοένα και περισσότερα λειτουργικά τρόφιμα: εμπλουτισμένοψωμί, εμπλουτισμένααυγά και γαλακτοκομικά, τυρί με μειωμέναλιπαρά, ζυμαρικάοσπρίων κ.ά. Οι τιμές τους είναι υψηλότερες από τα συμβατικά καθώς η παρασκευή τους έχει μεγαλύτερο κόστος.
Η έρευνα και ανάπτυξη γίνεται πια και στα Πανεπιστήμια. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι και ένα “healthy and functional snack” από μανιτάρια Pleurotus eryngii που σχεδιάστηκε στο πλαίσιο σύμπραξης της Εταιρείας ΔΙΡΦΥΣ με ερευνητικές ομάδες από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο. Το πλούσιο σε λειτουργικούς πολυσακχαρίτες και βιταμίνη D2 σνακ σε μορφή τσιπς δοκιμάστηκε σε δύο κλινικές δοκιμές για να φανεί ότι ρυθμίζει την όρεξη, τη γλυκόζη αίματος και τους βιοδείκτες φλεγμονής και οξειδωτικού στρες, με ταυτόχρονη αύξηση της βιταμίνης D2 στο αίμα», εξηγεί η κ. Α. Καλιώρα.
Πριν φτάσουμε σε όλα αυτά, βέβαια, η άμεση λύση βρίσκεται ήδη στο πιάτο μας και δεν είναι άλλη από τη μεσογειακή διατροφή. Διαλειμματική δίαιτα και αρχή του Pareto Στο άρθρο μου “Μικροβίωμα-Διαλειμματική δίαιταΓια να πάει το αυτοκίνητο μακριά” (12/2022) έγραφα, αναφερόμενος στο βιβλίο Ευ ΖΗΝ*HOLOBIONT, 30+1 ιστορίες αντιγήρανσηςτου αγαπητού μου ΑναστάσιουΧαρώνη: «Ηδιαλειμματικήδίαιτα, που εφαρμόζω εδώ και λίγο καιρό, είναι ηεναλλαγή 16 ωρών αφαγίας και 8 ωρών κατανάλωσης γευμάτων». Βέβαια, όπως με πολλά άλλα, μετά από λίγο καιρό όλο και κάτι αρνητικό προκύπτει. Έτσι και στην προκειμένη περίπτωση, κάποια έρευνα συνέδεσε τη διαλειμματική δίαιτα με καρδιαγγειακές παθήσεις, δίχως αυτό να έχει αποδειχθεί. Πάντως σε μένα αυτή η δίαιτα απέδωσε. Έχω χάσει πέντε κιλά και διατηρώ το βάρος μου. Χιουμοριστικά τη συνδέω με την αρχήPareto (γνωστή επίσης ως κανόνας 80/20) που δηλώνει ότι για πολλά γεγονότα περίπου το 80% των επιπτώσεων προέρχεται από το 20% των αιτιών. Η αρχική παρατήρηση ήταν σε σχέση με τον πληθυσμό και τον πλούτο. Ο Ιταλός οικονομολόγος Pareto παρατήρησε ότι περίπου το 80% της ιταλικής γης ανήκε στο 20% του πληθυσμού. Σημειωτέον ότι επιβεβαιώνοντας τον Pareto, το 20% των Ελλήνων δηλώνει το 58% των εισοδημάτων και πληρώνει το 81% των φόρων και αφού έχουν προηγηθεί τρεις κρίσεις.
Τώρα κι εγώ έχω κάνει μια μετάλλαξη της διαλειμματικής δίαιτας βάσει της αρχής του Pareto, δηλαδή 80% των ημερών της εβδομάδας, περίπου 5,5 μέρες κάνω διαλειμματική και 1,5 μέρα τρώω απ᾽ όλα και το γλεντάω. Συνοψίζοντας όλα τα παραπάνω και διαβάζοντας σχετικά, πιστεύω ότι εκ των πράγματων οι άνθρωποι θα βάλουν νερό στο κρασί τους σε ό,τι αφορά τις νέες επαναστατικέςμεθόδους. Επίσης, είμαι αισιόδοξος ότι θα βρεθούν τρόποι ώστε να τρόφιμα να φτάνουν και στο τελευταίο χωριό, παρόλο που σήμερα αυτό έχει δυσκολέψει πολύ λόγω του πολέμων στην ευρύτερη γειτονιά μας.
Γενικό πρόβλημα στη θρέψη του πλανήτη δεν θα υπάρξει, ακόμη και αν χρειαστεί να εγκαταλείψουμε τα υπάρχοντα μοντέλα στην αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή. Σίγουρα θα βρεθεί κάτι άλλο έστω στο μακρινό μέλλον. Το ζητούμενο είναι να υπάρχει επαρκήςτροφή και στα μέρη του πλανήτη που υποσιτίζονται.
Πηγές: Μπάρμπα-Google, Καθημερινή, Reporter Inside Information Magazine
