Με την Κίνα έχω ασχοληθεί αρκετές φορές γιατί νομίζω ότι είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε τα της Κίνας μιας και αυτά επηρεάζουν άμεσα ή έμμεσα τη ζωή μας.
Πρόσφατα, σχεδόν όλα τα διεθνή περιοδικά μεγάλης κυκλοφορίας όπως π.χ. το ΤΙΜΕ και το Economist έχουν εξώφυλλο το πορτρέτο του Xi Jinping του Προέδρου της Κίνας και γράφουν: -προσέξτε τη λατρεία στον Χi!– ο πρόεδρος τη Κίνας τα κάνει όπως ο Μάο! ή ο Χiκατασκευάζει μία λατρεία προσωπικότητας που αντηχεί στον Μάο. Και όλο αυτό, ενώ η οικονομία επιβραδύνεται και ορισμένα μέλη του κουμμουνιστικού κόμματος δεν είναι ευχαριστημένα με τις στρατηγικές που χρησιμοποιεί ο Xi, που είναι αυτές που χρησιμοποιούσε ο Μάο, και αποσκοπούν στο να ενώσουν τις μάζες και να γυαλίσουν την προσωπική του κυριαρχία.
Αν και είναι μόνο τρία χρόνια στην εξουσία έχει συγκεντρώσει σχεδόν όλες τις εξουσίες πολύ περισσότερο από όλους τους προηγούμενους, πλην του Μάο. Να θυμίσουμε ότι η τυραννική όψη του Μάο και η αγάπη του για την κολακεία ήταν τόσο μεγάλη ώστε φαιδρά οδήγησε στην τρελή και βίαιη πολιτιστική επανάσταση και εις την οποίαν οι ιδιοτροπίες του προκάλεσαν το θάνατο δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων ενώ αυτός ήταν αποκλεισμένος στην υστερία της λατρείας του.
Από τότε που ανέβηκε ο Deng Xiaoping και άρχισε τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις στο τέλος της δεκαετίας του ‘70 με γνώμονα να φέρει κάποια λογική και τάξη μετά την πολιτιστική επανάσταση, το κομμουνιστικό κόμμα συνδέθηκε όχι τόσο με την ιδεολογία, όσο με το να ανεβάσει το βιοτικό επίπεδο του λαού, περίπου 400 εκατομμυρίων ανθρώπων, αυτό το φαντασμαγορικό νούμερο στην ιστορία της ανθρωπότητας. Και έτσι εκατομμύρια άνθρωποι ανέβηκαν από τη φτώχεια στην αστική τάξη.
Σύμφωνα με υπολογισμούς το οικονομικό έθνος της κίνας έχει τη μεγαλύτερη αστική τάξη στον κόσμο σήμερα.
Δυστυχώς όμως, η ανάπτυξη της Κίνας επιβραδύνεται και τον περασμένο χρόνο δεν έπιασε τον στόχο της που ήταν το 7% ανάπτυξη. Οι προβλέψεις για τη χρονιά είναι γύρω στις 6,5-7% και θα μπορούν μάλλον να επιτευχθούν με κάποιο μαγείρεμα στα νούμερα.
Αυτό είναι σοβαρό πρόβλημα για το κόμμα γιατί κινδυνεύει να χάσει το success story που έχει αποκτήσει.
Όπως προανέφερα, το τι γίνεται στην Κίνα επηρεάζει τρομερά και εμάς και όλο τον κόσμο. Π.χ. η ναυτιλία μας είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ανάπτυξη στην Κίνα και ένας από τους κύριους λόγους που άρχισαν να δένουν τα βαπόρια είναι η επιβράβευση της οικονομίας της Κίνας ή π.χ. οι επενδύσεις της Cosco στην Ελλάδα κτλ..
Παλιά θυμάμαι στην εποχή του ψυχρού πολέμου που ήμουν στην Αμερική είχαν λακωνικά ξεχωρίσει το καπιταλιστικό και το κουμμουνιστικό σύστημα ως εξής: Καπιταλισμός =the pursuit of profit (το κυνηγητό του κέρδους). Κουμμουνισμός= the pursuit of power (το κυνηγητό της εξουσίας).
Ο Xi φαίνεται ότι ακολουθεί το παλιό αξίωμα, το κυνηγητό για την εξουσία. Ο Xi αντί να επιταχύνει αλλαγές στην αγορά φαίνεται να ασχολείται περισσότερο με την πολιτική παρά με την οικονομία. Όπως ο Μάο, έτσι και ο Xi, φαίνεται νομίζει ότι αν η Κίνα υποκύψει στις δυτικές αξίες-δυνάμεις αυτές θα καταστρέψουν όχι μόνο την επέκταση της Κίνας αλλά και τη σταθερότητα στο κομμουνιστικό κόμμα.
Υποσχέθηκε να πολεμήσει τη διαφθορά και εκεί έχει γίνει αρκετή πρόοδος. Και έχει πάει φυλακή αρκετούς σε πολλαπλάσιο αριθμό από τους προηγούμενους. Μάλιστα υπήρχαν και ορισμένες αυτοκτονίες.
Τα υψηλά κυβερνητικά στελέχη είχαν βρει ένα modus vivendi. Δηλαδή χωρίς να είναι προκλητικοί ή να κάνουν ατασθαλίες σε μεγάλες κλίμακες έκαναν μικρο-ατασθαλίες στις οποίες οι προηγούμενοι έκλειναν τα μάτια μιας και αυτά τα στελέχη είχαν επιδείξει τρομακτικό έργο.
Βέβαια, η διαφθορά υπάρχει παντού και είναι δύσκολο να την απαλείψει κανείς πλήρως. Είναι όπως στην Αγγλία η Βουλή των λόρδων αποφάσισε να απαλείψει την πορνεία με έναν νόμο και όλοι οι Λόρδοι χτυπούσαν τα έδρανα και φώναζαν: –Να απαλειφθεί, να απαλειφθεί, να απαλειφθεί! Και σηκώθηκε ένα γεροντάκι και λέει με τρεμάμενη φωνή: –Μια, μια, μια στιγμή κύριοι. Προτείνω το ψήφισμα να είναι μυστικό. Και σχεδόν κανένας δεν ψήφισε ναι. Το είδαμε τελευταία και με το Panama paper κ.α.
Έτσι και στη διάρκεια του Xi ξέσπασε ένα μεγάλο σκάνδαλο με τα ληγμένα εμβόλια τα οποία ένα ολόκληρο κύκλωμα τα πουλούσε πίσω στο λαό. Έχει κάνει και σωστές μεταρρυθμίσεις.
Στον οικογενειακό σχεδιασμό έχει επιτρέψει και δεύτερο παιδί και επίσης έχει χαλαρώσει τους νόμους και διατάξεις για τη μετεγκατάσταση των Κινέζων. Δηλαδή στην Κίνα δε μπορεί να πάει κανείς να δουλέψει όπου θέλει. Και βασίζεται σε ένα σύστημα που λέγεται Youku. Είναι ένα σύστημα απογραφής των κατοίκων βάση της περιοχής τους.
Μια άλλη κατάσταση που έχει δημιουργηθεί είναι ότι η Κίνα είναι μία απολυταρχική χώρα με ανοιχτή οικονομία. Χωρίς υποτίθεται την επιρροή της κυβέρνησης. Όμως κάθε περαιτέρω απελευθέρωση της οικονομίας έχει σταματήσει με τον Χι.
Όπως ήταν με τον Deng ο οποίος έβαλε την οικονομική υποδομή στο κέντρο για τον Xi δεν είναι πλέον προσφιλής κατευθυντήρια γραμμή αυτή.
Στις 19 Δεκεμβρίου επισκέφθηκε τη μεγαλύτερη εφημερίδα της χώρας και τα μέσα μαζικής επικοινωνίας τα ΜΜΕ, με πλήθος συνεργάτες του όμοια ντυμένους. Και ζήτησε απόλυτη πίστη και αφοσίωση η οποία πρέπει να αντικατοπτρίζει τη θέληση του κόμματος να προστατεύει την επικυριαρχία της κεντρικής κυβέρνησης και να διατηρούν (οι δημοσιογράφοι) τη συνοχή του κόμματος. Και ζήτησε αφοσίωση πέραν από τα κρατικά ΜΜΕ και από τα υπόλοιπα μίντια. Συν τοις άλλοις, κυκλοφορούν πολύ περισσότερες αφίσες του από τους προηγούμενους που προωθούν τη λατρεία του όπως ο Μάο.
Το ανησυχητικό είναι ότι ο Xi, σαν πρώην μαοϊκός και από τον πατέρα του, χρησιμοποιεί ορισμένες στρατηγικές του Μάο με το να εισάγει μαρξιστικές και μαοϊκές ιδεολογίες ξανά πίσω στην κινέζικη κοινωνία.
Ο Xi, παρ’ ότι είναι ο ισχυρότερος άνθρωπος του πλανήτη, ο ίδιος έχει νοοτροπία μικρο-manager που θέλει να ελέγχει και να κάνει τα πάντα ο ίδιος και μοιάζει με τον Φίλιππο ΙΙ της Ισπανίας, που είχε γεμάτο το γραφείο του από χιλιάδες χαρτιά.
Βάση όλων αυτών που σας έγραψα τα πράματα δεν είναι και πολύ ρόδινα. Και μπορεί να έχουμε μεγάλες ανατροπές. Πολλά από τα μέρη της κεντρικής επιτροπής έχουν αντιρρήσεις για τη τεράστια συγκέντρωση όλων των εξουσιών από τον Xi. Και όλη αυτή η κίνηση στα διεθνή ΜΜΕ για την λατρεία του Χι μπορεί να είναι και μία προειδοποίηση/αφύπνιση προς τον ίδιο.
Σίγουρα ο Xi δεν είναι Μάο Και γνωρίζει πολύ καλά τη σημερινή κατάσταση. Και γνωρίζει επίσης την καταστροφή και τη φτώχεια που έφερε ο Μάο στη χώρα του. Και τον κόσμο που χάθηκε.
Υπάρχουν ελπίδες ότι μόλις βάλει σε τάξη τη διαφθορά, όπως νομίζει αυτός, θα ασχοληθεί και θα αφήσει την οικονομία να καλπάσει ξανά. Και θα προσέχει π.χ. να μη γίνουν τα λάθη που έγιναν με τη χρηματιστηριακή κρίση πρόσφατα που έφυγε τόσο συνάλλαγμα από τη χώρα. Πάντως ανησυχητικό είναι ότι όλος ο τύπος και περισσότερο ο δυτικός έχει τρομερές αμφιβολίες σχετικά με το πώς θα πάει παρακάτω την Κίνα ο Xi. Ας ελπίσουμε ότι θα ακολουθήσει και αυτός έστω και αργά τον Peng, και θα δώσει έμφαση στην οικονομία για να ανεβάσει περαιτέρω το βιοτικό επίπεδο των κινέζων και το δικό μας.
Επίσης, θα ήθελα να επισημάνω ότι το 7% της ανάπτυξης στην Κίνα, παρόλο που δεν είναι τόσο μεγάλο όπως πριν, εντούτοις είναι σημαντικό διότι ανεβάζει την παγκόσμια ανάπτυξη στο 3,5% μιας και οι περισσότερες χώρες π.χ. οι ευρωπαϊκές κυμαίνονται γύρω στο 1% και η Αμερική είναι στο 3,5%.
Όπως προανέφερα, ο Peng δημιούργησε τη μεγαλύτερη αστική τάξη στον κόσμο και αυτή θα αντιδράσει έντονα σε περίπτωση που ο Xi επιμείνει σε Μαρξ και Μάο.