Ο 18ος αιώνας είναι η εποχή του ορθολογισµού και του φιλελευθερισµού. Με το πρώτο δίνεται το προβάδισµα στην κριτική σκέψη που θέτει υπό αµφισβήτηση όλες τις αξίες των προηγούµενων αιώνων. Με το δεύτερο αντιτάσσονται στην απολυταρχία και στα φυσικά δικαιώµατα του ανθρώπου και στην ελευθερία του ατόµου και προτείνονται βαθιές οικονοµικές, κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές. O ορθολογισµός και φιλελευθερισµός ήταν φυσικό να µην αφήσουν ανεπηρέαστη και την οικονοµική σκέψη.
Η πορεία της οικονοµίας µεταβάλλει, τροφοδοτεί τις οικονοµικές θεωρίες και αντίστροφα, µε αποτέλεσµα η Ευρώπη να γνωρίσει την απαρχή της βιοµηχανικής επανάστασης και του οικονοµικού φιλελευθερισµού του 18ου αιώνα. Η οικονοµική σκέψη και πράξη συµβάδιζαν και επιτάχυναν την επικράτηση ενός νέου οικονοµικού συστήµατος του «κεφαλαιοκρατικού».
Το σπουδαιότερο γεγονός στην ιστορία των επαναστάσεων υπήρξε η γαλλική επανάσταση (1789-1815) η οποία κράτησε 26 χρόνια. Το σύνθηµα ελευθερία - ισότητα - αδελφότητα πέτυχε και άνοιξε νέους δρόµους, δηµιούργησε έναν καινούργιο κόσµο µε κύρια χαρακτηριστικά την φιλελευθεροποίηση την κοινωνίας και την εγκαθίδρυση της αστικής τάξης στην εξουσία.
Oι δεξαµενές των συγγραφέων πηγάζουν και από τις εµπειρίες τους, θα µου πει κανείς συγγραφέας είσαι; Κατά κάποιο τρόπο γράφω.
Στην Χίο µεγάλωσα µε σοσιαλιστικές αντιλήψεις και έβλεπα µε συµπάθεια το κοµµουνιστικό µανιφέστο, επηρεασµένος πάντα από την επικρατούσα ανισότητα. Με αυτές λοιπόν τις σοσιαλιστικοµµουνικές αντιλήψεις πήγα για σπουδές Αυστρία,
Γερµανία όπως έχω γράψει. Στην Αυστρία έζησα την σφαγή από τους Ρώσους (εξέγερση Oύγγρων) όπου φιλοξένησα Oύγγρους στο δωµάτιο µου, στο πάτωµα, εκεί µου εξιστόρησαν οι άνθρωποι τη ζωή τους που ζούσαν την δικτατορία του προλεταριάτου, ελευθερία µηδέν και αρκετή φτώχια. Εµάς µας έλεγαν τότε και ακούγαµε τους κοµµουνιστικούς σταθµούς του παραπετάσµατος στα ελληνικά, ότι ζούσανε στον παράδεισο. Την πραγµατική κατάσταση την επιβεβαίωσα αφού επισκέφτηκα και την Ανατολική Γερµανία, δυο όµοιοι λαοί σε διαφορετικό σύστηµα µε σχετική ελευθερία στη ∆ύση, βιοτικό επίπεδο πολλές φορές υψηλότερο, στυγνή δικτατορία του προλεταριάτου στο άλλο. Παρόλο αυτά είχα µία συµπάθεια µε τους ανθρώπους που πίστευαν στον κοµµουνισµό οι οποίοι µεγάλωσαν σε αυτή την κοινωνία , ήταν επηρεασµένοι από την τεράστια προπαγάνδα που ασκούνταν τότε και φυσικά από τη θεωρία που ως θεωρία είναι σωστή, αλλά δεν λειτουργεί στην πράξη.
Όταν ήρθα στην Ελλάδα έγινα αξιωµατικός στο τεχνικό σώµα και µε απέσπασαν στην Καβάλα που θεωρείτο τότε παραµεθόριος και έστελναν τους κοµµουνιστές, οι οποίοι αν και µορφωµένοι δεν γίνονταν αξιωµατικοί, να θυµίσω ότι ο εµφύλιος ήταν πρόσφατος τότε.
Είχαµε στον λόχο αρκετούς και τους έδιναν να κάνουν µόνο δευτερεύουσες εργασίες και αγγαρείες όπως λέγαµε, αλλά εγώ προσέλαβα 4 από αυτούς στο γραφείο µου για να µε βοηθήσουν µε την γραφειοκρατία η οποία ήταν τεράστια. O λοχαγός µου, ο Θανάσης ο Τ, µου έλεγε «Βύρωνα κάνεις λάθος, αυτοί δεν είναι πατριώτες θα στο αποδείξω», το είχε βάλει µεράκι και σκοπό να το αποδείξει. Είχε τελειώσει την σχολή πολέµου και ήταν αρκετά ενηµερωµένος και διαβασµένος.
Την παραµονή της εθνικής µας ανεξαρτησίας άρχισε η προετοιµασία για την παρέλαση, κάνει µία ειδική συγκέντρωση του λόχου για µένα µόνο, και βγάζει λόγο και µέσα σε αυτό µιλάει και για την Μακεδονία.
Εµείς τότε είχαµε πενιχρή γνώση για το Μακεδονικό νοµίζαµε ότι η Μακεδονία είναι ελληνική και µη αµφισβητήσιµη και δεν φανταζόµασταν τους κινδύνους που ελλόχευαν την Ελλάδα για αυτό το ζήτηµα. Ρωτάει λοιπόν, τον φαντάρο δικηγόρο που είχα στο τεχνικό µου γραφείο τι πιστεύει για την Μακεδονία αν είναι ελληνική. Εγώ του απαντάει είµαι κοµµουνιστής, διεθνιστής για µένα δεν υπάρχουν κράτη, ούτε σύνορα, µόνο οι λαοί που αγωνίζονται µε τους συντρόφους τους για να καταλύσουν το κατεστηµένο.
Όταν ήρθε στο γραφείο εγώ σε έξαλλη κατάσταση του είπα «ρε µ.δεν ντρέπεσαι κτλ;» Του λέω «αγνοείς την πατρίδα µας, τους πολιτισµούς µας, τον Μέγα Αλέξανδρο κτλ», και µου απαντάει ναι.
Όπως καταλαβαίνετε τον έδιωξα από το γραφείο µου και τον έστειλα πίσω στις αγγαρείες, στην παρέλαση δεν ήρθε φυσικά, έκανε τον άρρωστο, µου δήλωσε ότι ήταν κατά των παρελάσεων.
Αυτό το άρθρο το γράφω σαν ένα συµπλήρωµα αν θέλετε του άρθρου της αγαπητής µου Μαριάννας Μαυραγάνη («οι εθνικές επέτειοι»).
Βλέπω και ακούω και εγώ µε απέχθεια αυτούς τους κουλτουριάρηδες - προοδευτικούς διανοούµενους που τα έχουν βάλει µε την εθνική επέτειο που είναι 2 φορές τον χρόνο και δεν λένε τίποτα, ούτε γράφουν, ούτε ασχολούνται πχ. Με την πρόσφατη στάση στα µέσα µαζικής µεταφοράς, που διέλυσαν την πρωτεύουσα σε ώρα αιχµής, που ήθελαν να κάνουν συνέλευση (µέσα στην αιχµή της κυκλοφορίας) ή το τι γίνεται στα πανεπιστήµια µας τα οποία είναι διαλυµένα, χρησιµοποιώντας το άσυλο που πρωτοδηµιουργήθηκε από την ακαδηµία του Πλάτωνος µε Αριστοτέλη, απαγορεύοντας στην σύγκλητο να συνεδριάσει ξεφτιλίζοντας τους πρυτάνεις και του καθηγητές και γενικά την ακαδηµαϊκή ιεραρχία.
Αυτό µε τις παρελάσεις, όπως λέει και η Μαριάννα, κάθε φορά βρίσκουν αφορµές για να µας µαυρίσουν τις εθνικές µας εορτές. Αυτοί οι άνθρωποι χάνουν την ουσία, η Ελλάδα ήταν η µόνη χώρα που αντιστάθηκε στον άξονα, στις άλλες χώρες έκαναν περίπατο. Όπως πχ. οι Ιταλοί στην Αβησσυνία, οι Γερµανοί στην Πολωνία,Τσεχία, Oλλανδία, Γαλλία κλπ.
Μόνο η Ελλάδα πολέµησε στην Αλβανία και στην Κρήτη τον άξονα και ίσως άλλαξε την ροή του πολέµου αυτή η καθυστέρηση, αλλά αγνοώντας όλα αυτά και µόνο, θα έπρεπε να γίνονται οι παρελάσεις για µένα µόνο και µόνο για την τιµή αυτών των 500 χιλιάδων Ελλήνων, που χάθηκαν για να διασφαλίσουν την ελευθερία µας.
Στην Αµερική που ήµουν, η εθνική επέτειος είναι ένα σοβαρό γεγονός αν και εκεί υπάρχει ένα συνοθύλευµα λαών. Όµως η λέξη Αµερική είναι σύµβολο για όλους και έχουν καταφέρει να έχουν µία µεγάλη εθνική συνείδηση. ∆εν µιλάω για την Τουρκία που όπου και αν σταθείς ακόµη και στις κορυφές αποµακρυσµένων βουνών βλέπει κανείς την τούρκικη σηµαία.
Oι κουλτουριάρηδες και οι προοδευτικοί αυτοί όλοι που θεωρούν αναχρονιστική και πεπερασµένη την ιδέα πχ των παρελάσεων δεν βλέπουν το τι γίνεται γύρω µας που βράζει δυστυχώς πάλι η περιοχή µας από αναταράξεις, Μέση Ανατολή, Τουρκία κλπ.
Αντί λοιπόν να προωθούν την εθνική µας συνείδηση η οποία χρειάζεται και τώρα, όπως παλιά, την καταπολεµούν.
Φταίµε και εµείς, η silentmajority (σιωπούσα πλειοψηφία), που τους έχουµε αφήσει να αλωνίζουν και να µονοπωλούν τα ΜΜΕ και να µάχονται εναντίον στα ήθη και έθιµα µας, την κουλτούρα µας. Κατά την γνώµη µου το κάνουν γιατί µέσα στο µυαλό τους νοµίζουν ότι έτσι πολεµούν το καπιταλιστικό κατεστηµένο. Αλλά δυστυχώς συνέχεια το πολεµούν µε λάθος στρατηγική.
Το κατεστηµένο πολεµάται διαφορετικά πλέον σήµερα. Έχει αποδειχθεί πλέον ότι οι λαοί χορταίνουν και θα χορτάσουν µε την ιδιωτική πρωτοβουλία µέσα σε δηµοκρατικά πλαίσια µε κύριο γνώµονα πάντα την µείωση του Gap (διαφοράς) των εισοδηµάτων και του πλούτου.
Αγαπητοί µου κουλτουριάρηδες, η κρίση έχει ωριµάσει τον λαό µας. O κρατικισµός και οι κρατικοδίαιτοι, οι συνδικαλιστές που αντί να προασπιστούν τα πραγµα τικά δικαιώµατα των εργαζοµένων ασχολούνται µε την γενική πολιτική.
Μην ασχολείστε τόσο µε τις παρελάσεις µας και τα πετρέλαια που θα κάψουν τα τανκ την ώρα της παρελάσεως, που είναι µόνο δυο φορές τον χρόνο και είναι ένα ελάχιστο ποσοστό από ό,τι χρειάζονται και καταναλώνουν οι ένοπλες δυνάµεις της χώρας.
Αυτή τη φορά παρακολούθησα την παρέλαση που ήταν ίσως από τις καλύτερες που έχω παρακολουθήσει, ενώ πίστευα και εγώ ότι µε την κρίση έχουν παραµεληθεί κάπως τα πάντα, στις ένοπλες δυνάµεις, τα σχολεία κλπ, βλέποντας την παρέλαση µου δηµιούργησε κάποια σιγουριά, αν θέλετε υπερηφάνεια, για τις ένοπλες δυνάµεις µας, για τα παιδιά µας, και µου έδωσε θάρρος για τις δύσκολες γεωπολιτικές καταστάσεις που περνάµε αυτόν τον καιρό.
Είδα την µαθητιώσα νεολαία, να παρελαύνει σθεναρά και ωραία, τα κορίτσια, µε τις ωραίες φούστες τους, που µετέφεραν την γυναικεία θαλπωρή και το νεανικό τους σφρίγος.
Όσο για τα κάγκελα που φωνάζετε εγώ συµφωνώ µε αυτά. Γιατί έτσι αποφεύχθηκε να πετάξει ο κόσµος γιαούρτια στον πρόεδρο της δηµοκρατίας και στην ηγεσία µας γενικά, να το δείξουν τα διεθνή κανάλια. Για κάτι τέτοια ψοφούν να γράψουν οι ξένοι, και τα κυκλοφορούν σε όλον τον κόσµο. Τι να κάνουµε µέχρι που να ηρεµήσουν τα πνεύµατα καλύτερα κάγκελα. «∆εν υπάρχει δηµοκρατία χωρίς αστυνόµευση της αυθαιρεσίας, της βίας, του ετσιθελισµού από οπουδήποτε και αν προέρχεται (Γιανναράς)».
Εγώ πολιτικός δεν είµαι, αλλά νοµίζω ότι είναι άδικο να τα ρίχνουµε όλα στους πολιτικούς γιατί για όλα, λίγο πολύ φταιµε όλοι, άλλωστε εµείς τους εκλέγουµε.
Η κρίση που µας µαστίζει, θα καταπολεµηθεί µόνο όταν ξεχωρίσουµε και εστιάσουµε τα σφάλµατα όχι µόνο στους άλλους αλλά και στους εαυτούς µας, πχ τι λάθος κινήσεις κάναµε; Πόσα χρήµατα ξοδεύαµε άσκοπα και τι πρέπει να κάνουµε τώρα. Πάντα υπάρχουν τρόποι να αλλάξει κανείς τη ζωή του και να προσαρµοστεί.
Ασχολούµενος µε το θέµα, πήγα σε µία διάλεξη κουλτουριάρηδων και αγόρασα και ένα βιβλίο του Ζαν Κλωντ Μισέλ (Τα Μυστήρια της αριστεράς από το ιδεώδες του διαφωτισµού στο θρίαµβο του καπιταλισµού), δεν βρήκα σηµαντικές διαφορές στη σηµερινή εποχή αριστερά, κεντροαριστερά, κεντροδεξιά, δεξιά.
Στην παλιά εποχή του Μαρξ ο διαχωρισµός αριστερά-δεξιά αντιπροσώπευε από την µία τους ανθρώπους της λογικής και της προόδου που καθορίζονταν από τα κατά προτεραιότητα στην δηµοκρατία την πρόοδο και την επιστήµη, και από την άλλη στον κόσµο των γαιοκτηµόνων και των οπαδών στο δρόµο της παλιάς καθολικής µοναρχίας, πράγµα που έχει αλλάξει ριζικά σήµερα.
Όπως αποδεικνύεται στην πράξη πλέον µια κοινωνία ταυτόχρονα ελεύθερη, ισόνοµη και συµβιωτική κατέληξε δυστυχώς να θεωρείται από τον περισσότερο κόσµο ως ουτοπιστική και ακατανόητη, ειδικά µετά από την κατάρρευση του σοσιαλισµού στις ανατολικές χώρες.
∆υστυχώς ακόµη ένα µικρό αλλά υπολογίσιµο ποσοστό ανθρώπων πιστεύουν στις αρχές του Μαρξ και του Ένκελ, σίγουρα ήταν µεγάλα µυαλά, αλλά είχαν ως κριτήριο την εποχή τους.
∆υο χαρακτηριστικά πχ ο Ένκελ για τον ανταγωνισµό ότι είναι η τελειότερη έκφραση του πολέµου όλων εναντίον όλων. O καθένας φράζει τον δρόµο στον άλλον. Ενώ σήµερα δεν µπορούµε να διανοηθούµε τον σηµερινό κόσµο χωρίς υγιή και αξιοκρατικό ανταγωνισµό. Η κοινωνία µε άλλο σύστηµα δεν παράγει. Και ένα άλλο του Λένιν
«η απληστία των καπιταλιστών» έγραφε, «ήταν τέτοια που θα τους οδηγούσε µια µέρα να µας πουλήσουν οι ίδιοι το σκοινί για να τους κρεµάσουνε». Αλλά δεν προέβλεψε ότι µία ολοκληρωτική οικονοµία στα χέρια µιας γραφειοκρατικής ολιγαρχίας δεν θα κατάφερνε ποτέ να προµηθεύσει τα υλικά και τις υπηρεσίες για να προµηθευτεί και να κατασκευάσει το εν λόγω σκοινί. Μέχρι σήµερα δεν υπάρχει µοντέλο σοσιαλιστικής ισότητος που να αποδίδει.
O ρόλος σοσιαλισµός έχει εισαχθεί από τον Πιερ Λερού ακριβώς για να αντιπαραταχθεί στον λόγο ιδιωτικισµός, ενδιαφέρον είναι ότι ο Μαρξ και ο Ένκελ και άλλες µορφές του σοσιαλιστικού κινήµατος, δεν σκέφτηκαν ούτε µία φορά να αυτοκαθοριστούν ως εκπρόσωποι της αριστεράς.
Oι συνθήκες στον κόσµο έχουν αλλάξει οι δουλοπάροικοι του µεσαίωνα και οι δούλοι των Νέγρων της Βιρτζίνιας, µόνιµο θέµα της σοσιαλιστικής προπαγάνδας έχουν εκλείψει. Τώρα όπως έγραψα και στο προηγούµενο άρθρο µου LeanStartupο εργάτης είναι πλέον σκεπτόµενος και µέρος της δηµιουργίας των προϊόντων και υπηρεσιών, προδιαγράφοντας µία νέα µορφή και εποχή στις επιχειρήσεις και στην κοινωνία.
Σε πολλούς αριστερούς στην Ελλάδα τους βγάζω το καπέλο µου, ειδικώς σε θέµατα τέχνης και πολιτισµού, όµως πολλοί στάθηκαν εµπόδια στην ανάπτυξη της χώρας. Υποστήριξαν µε πείσµα το παρελθόν της απαρχαιωµένης ιδεοληψίας, κρατικισµού και ψευδοπροοδευτικότητος που έχουν και αυτοί µεγάλη ευθύνη που φέραµε την χώρα στην ξέρα. Όπου οι λαϊκιστές αντιστρατεύονται την δηµοκρατική πολυφωνία, και τα κεκτηµένα των λίγων έναντι των συµφέρων των πολλών. Η λέξη προοδευτικός έχει χάσει την σηµασία της.
Προοδευτικοί δεν είναι αυτοί που χαρακτηρίζονται έτσι, αλλά όσοι µε πράξεις και αποφασιστικότητα συντελούν στην πρόοδο της χώρας και της κοινωνίας.
Νοµίζω ότι όλοι µας δουλεύουν, όλοι οι αυτοαπακολούµενοι αριστεροί-κεντροαριστεροί-κεντροδεξιοί-δεξιοί. Όλοι έχουν την καρδιά τους σε κάποιο χώρο αλλά σχεδόν χωρίς εξαίρεση βάζουν το πορτοφόλι δεξιά και σαν σκοπό την καρέκλα.
Όπως έχω γράψει και στο παρελθόν η παγκοσµιοποίηση είναι ένα γεγονός και µία παγκοσµίως σηµερινή πορεία, που σαν σύστηµα φαίνεται να µην υπάρχει καλύτερο στην πράξη παρά τις αρνητικές επιπτώσεις πχ µέσα σε 30 χρόνια χόρτασε 400 εκατοµµύρια πεινασµένους κινέζους.
Το πρόβληµα είναι δυστυχώς όπως έχω προαναφέρει η άνισος κατανοµή του πλούτου και ποια είναι η φόρµουλα, όχι να εξαλειφθεί αλλά τουλάχιστον να συρρικνωθεί.
«O φιλελευθερισµός είναι η πολιτική θεωρία που βάζει την ελευθερία πάνω από την ισότητα. Η πείρα των τελευταίων αιώνων απέδειξε ότι όσα καθεστώτα έβαζαν πρώτη την ελευθερία πέτυχαν και την καλύτερη ισότητα. Αντίθετα αυτοί που επέβαλαν την ισότητα εκτός που έχαναν την ελευθερία δεν κέρδιζαν ούτε την ισότητα.
Η επιδίωξη της ισότητας δεν καταπατούσε τα ανθρώπινα δικαιώµατα - αλλά και την δηµιουργική πρωτοβουλία.
Στα καθεστώτα ισότητας επί δεκαετίες δεν εµφανίστηκαν σηµαντικές νέες εφευρέσεις (πχ ένα νέο φάρµακο) ούτε αξιόλογο καλλιτεχνικό έργο.
Τα καθεστώτα ισότητας απέτυχαν και στην οικονοµία, µη παράγοντας πλούτο µοίραζαν φτώχια, εκτός και αν άνοιγαν την αγορά (βλέπε σηµερινή Κίνα) είναι απεχθές, δικτατορικό κράτος µε ασύνδετο, άγριο καπιταλισµό, θύµατα: και η ισότητα και η ελευθερία. Τα πολιτικά και οικονοµικά συστήµατα ξεκινάνε ως θεωρίες αλλά αποδείχνονται στην πράξη». (Νίκος ∆ήµου).
O λαϊκισµός δεν είναι µόνο ελληνικό φαινόµενο, υπάρχουν λαϊκιστές σχεδόν σε όλα τα κράτη αλλά συνήθως σε µικρές µειονότητες.
Τελευταίως στην Ευρώπη ίσως λόγω της κρίσης και της αυξηµένης µετανάστευσης υπάρχει µία άνοδος του λαϊκισµού από περιθωριακά ή αντισυνταγµατικά κόµµατα τα οποία έχουν κάποιο ηγέτη. Είναι ένα πρόβληµα που άρχισε να απασχολεί έντονα την Ευρώπη. Oι λαϊκιστές δεν µπορούν να δώσουν τις λύσεις στα προβλήµατα. Όµως για να είµαστε δίκαιοι συχνά εντοπίζουν τα προβλήµατα.
Στην Ελλάδα είµεθα όλοι από λίγο ως πολύ της υπερβολής και των άκρων. Νοµίζω ότι πρέπει να προσγειωθούµε και να δούµε την πραγµατικότητα, το δάσος και όχι το δέντρο. Πχ. να συνειδητοποιήσουµε ότι οι αγορές είναι αναπόφευκτο κακό, είναι σκληρές και αδυσώπητες, πόκερ µε τις αγορές δεν µπορείς να παίξεις, γιατί εσύ ρισκάρεις τα πάντα και αυτές τίποτα, απλώς πηγαίνουν σε κάποιο άλλο µέρος του πλανήτη που τους συµφέρει περισσότερο.
ΥΓ Το καλό µήνυµα του άρθρου: Πρόσφατα άκουσα µία εκποµπή του διάσηµου καθηγητή στο εξωτερικό Γιάννη Ιωαννίδη και είπε ότι παρόλο που στην Ελλάδα ξοδεύουµε 0,6% του ΑΕΠ για έρευνα που ο µέσος όρος της κοινότητος είναι περίπου 2,5%, εντούτοις 3% όλων των διασήµων ακαδηµαϊκών και επιχειρηµατιών στον κόσµο είναι Έλληνες, εκ των οποίων 85% είναι στο εξωτερικό και 15% είναι στην Ελλάδα. Αν λάβει κανείς υπόψη ότι ο πληθυσµός της γης είναι 7,2 δις και η Ελλάδα είναι 11 εκατοµµύρια τότε το 0,0015% (1,5 της χιλίοις) του πληθυσµού της γης, τότε η Ελλάδα προσφέρει 3% των επιστηµόνων κλπ. ∆ηλαδή 20 φορές µεγαλύτερο από το µέσο όρο σε παγκόσµια κλίµακα. ∆ηλαδή έχουµε τροµερές δυνατότητες αρκεί να τις χρησιµοποιήσουµε σωστά και να δηµιουργήσουµε τις προϋποθέσεις να µένει όλος αυτός ο πνευµατικός πλούτος στην χώρα µας.