Πρόσφατα διάβασα ένα ενδιαφέρον άρθρο στο περιοδικό TIME με τίτλο “ Το Δεύτερο Σινικό Τείχος ¨, σε αντίθεση με ένα άλλο άρθρο του Μπιλ Κλίντον που λέει ότι ο κόσμος σήμερα είναι τόσο αλληλοεξαρτώμενος όσο ποτέ άλλοτε.
Τα σύνορα είναι σε μορφή δικτύων (nets) αντί για τείχη και αυτό σημαίνει ότι ο πλούτος, οι ιδέες, η πληροφόρηση και τα ταλέντα μπορούν να κινηθούν ελεύθερα γύρω στον κόσμο, όμως και οι αρνητικές δυνάμεις καθορίζουν σε όλο τον κόσμο κοινές τύχες.
Πρόσφατο παράδειγμα είναι η οικονομική κρίση η οποία ξεκίνησε στις ΗΠΑ και εξαπλώθηκε παντού, είναι μία απόδειξη ότι για το καλύτερο ή για το χειρότερο δεν μπορούμε πλέον ως πλανήτης να ζήσουμε ξεχωριστά. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε όλοι και κοινά προβλήματα τα οποία χρειάζονται όχι εθνική αλλά παγκόσμια συνεργασία και στρατηγική. Για αυτά ίσως γράψω σε κάποιο άλλο άρθρο.
Διαβάζοντας λοιπόν το άρθρο των TIME για την Κίνα και όπως προανέφερα ότι πρέπει να μας αφορά το τι γίνεται σε παγκόσμια κλίμακα, πολύ περισσότερο όμως για την Κίνα μιας και είναι πλέον το ¨εργαστήρι¨ του κόσμου και η κύρια ατμομηχανή της παγκόσμιας οικονομίας.
Σκέφτηκα να έγραφα πως ήταν πριν αρκετά χρόνια η Κίνα και πως είναι σήμερα, έτσι θυμήθηκα τα ¨Ταξιδιωτικά ¨ του Καζαντζάκη τα οποία τα διάβασα για πρώτη φορά όταν ήμουν φοιτητής, τα ξαναδιάβασα με άλλο μάτι τώρα και έχοντας σαν πρίσμα να σας μεταφέρω ότι βρήκα ενδιαφέρον.
Ο Καζαντζάκης αποκαλεί την Κίνα ως η Χελώνα των εθνών, δεν είμαι σίγουρος τι είχε στο μυαλό του, ίσως γιατί εξελίσσετε αργά και σταθερά; Την ονόμασε Ουράνιο Βασίλειο όταν την επισκέφτηκε για αρκετό καιρό τον περασμένο αιώνα και έγραψε είναι καμωμένο από λάσπη που κατεβάζουν οι ποταμοί κι από την στάχτη, τις τρίχες, τα μυαλά, τα κρέατα των προγόνων ( οι πρόγονοι είναι σαν θεοί στην Κίνα).
Όταν αντίκρισε τα πρώτα σπιτάκια στο Πεκίνο, λάσπη επάνω στην λάσπη, πίσω μακριά μάντευες, όλο το απέραντο σώμα της Κίνας, τις ατελείωτες λασπερές πεδιάδες του Κουάν – Σι, του Χού – Ναν, του Σε-Τουάν και την απέραντη ¨Κινέζικη Πεδιάδα¨ που έχει χίλια χιλιόμετρα μήκος και πεντακόσια χιλιόμετρα πλάτος και θρέφει διακόσια πενήντα εκατομμύρια ψυχές (τώρα είναι πάνω από τα διπλάσια).
Τα βουνά όλο και ανεβαίνουν σκαλωτά, σηκώνεται το έδαφος της Κίνας όσο προχωράς δυτικά και αποκορυφώνεται στο μυστηριακό Θιβέτ και στα αιωνίως χιονισμένα Ιμαλάϊα. Και ανάμεσα στα βουνά κυλούν οι μεγάλοι ποταμοί ο Κίτρινος, ο Γαλάζιος, ο Σι - Γιαγκ.
Κι απάνω ψηλά, στο βορρά ένας δράκος με τρεις χιλιάδες τριακόσια χιλιόμετρα μάκρος οκτώ και δέκα μέτρα ύψος φρουράει τα σύνορα.
Τα Κινέζικα τείχη, το μόνο ανθρώπινο έργο που είναι ορατό από την Σελήνη, και μέσα στο απέραντο τούτο αλώνι μυρμηγκιάζουν πάνω από 500 εκατομμύρια κορμιά(1,4 δις σήμερα) – κουλήδες, μανδαρίνοι, έμποροι, ψαράδες, χωριάτες άλλοι με κοτσίδες ( για 300 χρόνια περίπου οι κινέζοι ως επί το πλείστον είχαν κοτσίδες) και άλλοι με ξυρισμένο κεφάλι. Οι βορινοί αψηλοί, καλοδεμένοι με άγριο μογγόλικο αίμα, οι Νότιοι αρρωστιάρηδες, λιανοκόκαλοι, αδιάντροποι και γοργοκίνητοι σαν μαϊμούδες.
Πανσπερμία κι ο κάθε κινέζος έχει μέσα στο κίτρινο στήθος του πλήθος ψυχές, βαρβαρότητα και ραφιναρισμένη παρακμή, γεροντικό ξεμώραμα και πρωτόγονη τραχύτητα, αθεΐα και μυστηριώδεις πολύπλοκες θρησκευτικές έγνοιες, απάθεια στωική και ξάφνου ασυγκράτητη μανία, βρώμα αβάσταχτη και δίπλα γιασεμί και ρόδο.
Ο μεταξοσκώληκας είναι το πραγματικό σύμβολο της Κίνας, ένας ταπεινός βρωμερός σωλήνας με δύο τρύπες, άξαφνα όλο το φαί γίνεται μετάξι.
Δεν υπάρχει πολιτισμός με τόση ποίηση και ευαισθησία σαν τον Κινέζικο. Ποτέ άνθρωπος δε λύτρωσε από την λάσπη τόσο τέλεια το πνεύμα όσο ο Κινέζος.
Η πρωτεύουσα το Πεκίνο, την περιβάλλουν κυκλώπεια τείχη, τριάντα τρία χιλιόμετρα περιφέρεια, δεκατέσσερα μέτρα ύψος, είκοσι μέτρα φάρδος στη ρίζα και δεκάξι στην κορυφή, εκεί βρίσκεται και η απαγορευμένη πολιτεία, τώρα πια δεν είναι απαγορευμένη οι ¨Άσπροι Δαίμονοι¨μπαινοβγαίνουν πια λεύτερα στα ρημαγμένα παλάτια και στις Αυτοκρατορικές αυλές, εκεί είναι και ο Ναός του Ουρανού όπου ο Αυτοκράτορας μία φορά το χρόνο προσφέρει θυσίες στους προγόνους, αναμαυλούσα την τραγική τούτη μοίρα που βάραινε το απροσπέλαστο τούτο κατάφορτο ευθύνη είδωλο. Το πρόσωπό του ήταν τόσο ιερό που δεν μπορούσε να έρθει σε επαφή με τον λαό του. Ζούσε απομονωμένος, τρισάγιος, αιχμάλωτος στο παλάτι που κάθε πράξη του ήταν με αυστηρότατο πρωτόκολλο.
Ζωγραφική, γλυπτική, ποίηση, κοινωνική ευγένεια, ραφιναρισμένη φιληδονία, αγάπη του νερού, του λουλουδιού, της γυναίκας είναι χαρακτηριστικά του κινέζικου πολιτισμού, μα πουθενά δεν νοιώθει τόσο χειροπιαστά την φινέτσα του παμπάλαιου τούτου λαού όσο στην κουζίνα.
Όπως στην καλλιτεχνική δημιουργία το αρχικό συναίσθημα μετουσιώνεται μέσα στο μυαλό του δημιουργού και βγαίνει το έργο τέχνης, όμοια και τα πρώτα υλικά αλλάζουν όψη και ουσία περνώντας από τα πάνσοφα κίτρινα δάκτυλα του κινέζου μάγειρα.
Ομολογουμένως δεν το θυμόμουνα αυτό για την μαγειρική των κινέζων και τόλμησα και μαγείρεψα ελληνικά φαγητά για τριανταπέντε άτομα σε μια εταιρία συνεργατών μας στην Κίνα. Ξετρελάθηκαν με τα φαγητά μου (έτσι μου είπαν τουλάχιστον ή ήταν πολύ ευγενικοί). Έχουν και διάφορα μαγεμένα κρασιά, των φιδιών, των πιθήκων, των ορνίθων, καλό είναι να μην ρωτάς πια ήταν η πρώτη ύλη πριν την δημιουργήσει ο κινέζος μάγειρας γιατί μπορεί και να μην φας. Συλλογιζόμουνα, λέει ο Καζαντζάκης, τα λόγια του Κομφούκιου. Τώρα καταλαβαίνω γιατί η ευτυχία είναι τόσο σπάνια στον κόσμο, οι ιδεολόγοι την τοποθετούν πολύ ψηλά οι υλιστές πολύ χαμηλά και αυτή βρίσκεται δίπλα μας, υψηλή, ίσια με το μπόι μας. Δεν είναι θυγατέρα ούτε του ουρανού ούτε των ανθρώπων. Ότι περισσότερο τρελαίνει τον Κινέζο είναι το ποδάρι της γυναίκας, αυτό του αναβρύζει την βαθύτερη πηγή της ηδονής του, γίνεται μακροχρόνια προεργασία στο πόδι της γυναίκας από μικρή ηλικία για να κρατηθεί μικρό και ντελικάτο. Ο Καζαντζάκης είχε πάει και στην Ιαπωνία και έκανε συγκρίσεις των γυναικών που γνώρισε ή άκουσε… Οι Γιαπωνέζες Γκέισες σκύβουν πάνω στον άντρα, στην ερωτική στιγμή, σαν να είναι άρρωστος και θέλουν να τον γιατρέψουν ή σαν να είναι παιδί που φωνάζει και ανοίγουν τον κόρφο τους να το θηλάσουν. Η Κινέζα σκύβει απάνω στον άντρα σαν να είναι θανάσιμος εχθρός που τον έπιασε στον πόλεμο και ξέρει πως έλεος δεν υπάρχει…
Ο Καζαντζάκης συνάντησε απλούς αλλά και μορφωμένους Κινέζους, σε μία συζήτηση του είπε μία Κινέζα Πριγκίπισσα Έχουμε δύο γλώσσες η μία γράφεται ή άλλη μιλιέται. Η γραφόμενη γλώσσα μας δεν είναι αλφαβητική, οι λέξεις της δεν είναι συνδυασμοί όπως οι δικές σας γλώσσες. Έχουμε εμείς χιλιάδες ιδεογράμματα, και καθένα τους αντιπροσωπεύει μιαν ιδέα ή ένα πράγμα. Τα πρώτα μας ιδεογράμματα είναι χοντροκομμένα σχέδια που παρίσταναν τον ουρανό, τη γης, τον άνθρωπο, τα κατοικίδια ζώα, το σκύλο, τη γάτα, το βόδι. Άλλα, τα πουλιά, τα δέντρα, τα ψάρια, τα μέταλλα. Ήταν όλα όλα διακόσια δεκατέσσερα. Μα ολοένα τα ιδεογράμματα αυτά δεν μπορούσαν πια να χωρέσουν τον πνευματικό μας πλούτο. Έπρεπε να τελειοποιηθεί η γραφή μας, να βρεθεί νέος τρόπος γραφής, γιατί βέβαια ήταν αδύνατο να γράφουμε ζωγραφίζοντας το κάθε αντικείμενο. Πως θα ξεχώριζες σε μιαν τέτοια αναγκαστικά χοντροειδή αναπαράσταση το σκύλο από τον λύκο ή την αλεπού ; Πως θα ξεχώριζες μια μηλιά από μιαν αχλαδιά ή μιαν κερασιά; Κι έπειτα πως θα μπορούσες να εκφράσεις αφηρημένες έννοιες ή συναισθήματα ; Την οργή, τον έρωτα, την ελπίδα; Δύσκολο πρόβλημα, και ποτέ δεν ήρθε στο νου μας να το λύσουμε, όπως κάματε σεις, με το αλφαβητικό ή το συλλαβικό σύστημα. Τι κάμαμε λοιπόν ; Συνδυάσαμε τα πρώτα 214 ιδεογράμματα και σχηματίσαμε νέα σημάδια, αυθαίρετα βέβαια, μα πολύ βολικά κι εκφραστικά. Κάθε μας λέξη είναι ένας μικρός γρίφος, κι οι μορφωμένοι μονάχα μπορούν να τον λύσουν. Κι όσο πιο μορφωμένος είσαι, τόσο μπορείς να λύσεις περισσότερους γρίφους. Διαιρέσαμε λοιπόν σε κατηγορίες τα ζώα και τα φυτά. Ο τύπος του σαρκοβόρου ζώου παριστάνεται με το γενικό ιδεόγραμμα του σκύλου για τα μηρυκαστικά το βόδι, το ποντίκι για τα τρωκτικά, ο χοίρος για τα παχύδερμα. Όταν θέλουμε λοιπόν να γράψουμε την λέξη «τίγρης» , γράφουμε πρώτα το γενικό ιδεόγραμμα του σαρκοβόρου, το σκύλο, και δίπλα του ένα σημαδάκι που συνδυαζόμενο παριστάνει τον τίγρη.
Μα τις αφηρημένες έννοιες ; Πως μπορέσατε;
Δύσκολο πολύ, αποκρίθηκε η πριγκίπισσα γελώντας, μα εδώ φάνηκε η σοφία κι εξυπνάδα της ράτσας μας. Για να εκφράσουμε την οργή, ζωγραφίζουμε μιαν καρδιά με το σημάδι της σκλαβιάς από πάνω της, δύο γυναίκες κάτω από μία στέγη, θα πει : φιλονικία ένα χέρι με ισοζυγισμένη ζυγαριά, θα πει: ιστορικός, δύο όμοια μαργαριτάρια : φιλία. Κι η γλώσσα που μιλάτε; Α! Αυτή ‘ναι πιο απλη! Αποκρίθηκε η πριγκίπισσα με περιφρόνηση. Αποτελείται από τετρακόσιες πενήντα μονοσύλλαβες φωνές, που από την απόχρωση της προφοράς του φτάνουν τις 1,600. Οι κινέζικες λέξεις διαιρούνται σε κατηγορίες από ομοιόφωνους ήχους, και για να μη γίνει σύγχυση συνδυάζουμε, όταν τύχει ανάγκη, μία λέξη με άλλη συνώνημη της ή με την αντίθετή της λέξη. Βλέπετε, η ομιλούμενη γλώσσα μας δεν έχει τις δυσκολίες και τις ευγένιες της γραφόμενης. Κι έρχεται τώρα ο δαίμονας αυτός ο Χου-Σι, ο οποίος εισήγαγε την ομιλούμενη γλώσσα στην Κίνα, όπως ο Ψυχάρης και ο Παλαμάς έκανε στην Ελλάδα. Δεν μπορεί μια πεθαμένη γλώσσα να εκφράζει ένα ζωντανό λαό.
Κατά τον E.H. Gombrich (Μικρή ιστορία του κόσμου) Επειδή η Αυτοκρατορία ήταν τόσο μεγάλη σε κάθε άκρη της μιλούσαν διαφορετική γλώσσα και είναι βέβαιο ότι θα είχε καταρρεύσει αν δεν υπήρχε κάτι κοινό να τους συνδέει όλους. Αυτό ήταν η γραφή. Όμως την κινέζικη γραφή μπορείς να την διαβάσεις ακόμα και αν δεν καταλαβαίνεις ούτε λέξη από την γλώσσα π.χ. δεν χρειάζεται να ξέρεις την λέξη σκύλος σε κάθε γλώσσα για να καταλάβεις ότι μιλάει για τα σκυλιά έτσι η διδασκαλία των μεγάλων ανδρών διαδόθηκε.
Όπως στην Ινδία ο Βούδας επιζητούσε να λυτρώσει τους ανθρώπους από τον πόνο. Στην Κίνα ήταν ένας μεγάλος άνδρας που επιζητούσε μέσα από την φιλοσοφία του να κάνει τους ανθρώπους ευτυχισμένους. Δεν τον απασχολούσε αν το άτομο είχε επιθυμίες και να υποφέρει, αλλά πως οι άνθρωποι θα συμβιώσουν ειρηνικά, οι γονείς με τα παιδιά τους και οι ηγεμόνες με τους υπηκόους τους. Στόχος του η διδασκαλία της αρμονικής συμβίωσης οι κανόνες συμπεριφοράς έχουν μεγάλη σημασία στη ζωή. Είχε καλή γνώμη για τους ανθρώπους, όλοι οι άνθρωποι γεννήθηκαν καλοί και έντιμοι. Το ενδιαφέρον για τον συνάνθρωπο είναι έμφυτο , ο άνθρωπος που βλέπει ένα παιδί να παίζει δίπλα στο νερό, θα νιώσει φόβο μήπως πέσει μέσα και είναι έμφυτο.
Χάρη στην διδασκαλία του ο Κινέζικος λαός έζησε για πολλές χιλιετίες πολύ ήσυχα και ειρηνικά απ’ ότι οι άλλοι λαοί του κόσμου.
Το σημαντικότερο πράγμα στη ζωή για τον Κομφούκιο ήταν η οικογένεια, η αγάπη ανάμεσα στα αδέλφια ο σεβασμός προς τους γονείς και αυτά τα ονόμασε “ οι ρίζες της ανθρωπότητας”
Η πλάκα είναι ότι εμείς οι λευκοί δεν μπορούμε να διακρίνουμε εύκολα τους κινέζους, το ίδιο ισχύει και για αυτούς.
Στην Αμερική που ήμουνα μου έφεραν ένα κινέζο βοηθό Bernie, εγώ ήμουν τότε υπεύθυνος για συντονισμό επισκευών όταν έκανε shut down το εργοστάσιο. Όλα έπρεπε να πηγαίνουν ρολόι. Σε κάποια στιγμή χρειαζόμουν τον εργοδηγό Bob Wood επειγόντως, λέω λοιπόν στον Bernie τρέξε να τον βρεις, έτρεξε σε όλο το εργοστάσιο και γύρισε λαχανιασμένος και μου είπε Δεν μπορώ να τον βρω όλοι μου φαίνονται ίδιοι……
Οι Κινέζοι έχουν πολλές προλήψεις π.χ. φοβούνται την βροχή, όταν βρέχει πιστεύουν ότι σμίγει ο ουρανός με την γη, το Αρσενικό στοιχείο του κόσμου το Γιαγκ και το θηλυκό το Γιν ενώνονται και είναι ιεροσυλία το να βγεις εσύ έξω όταν βρέχει και να μπεις στη μέση του αντρόγυνου.
Η καθημερινή ζωή του Κινέζου είναι σωστό μαρτύριο, γιατί ο Κινέζος νιώθει αόρατες δυνάμεις να τον κυκλώνουν και να τον κατασκοπεύουν, πολλές προλήψεις π.χ. Ένας κόκορας κράζει στην στέγη του; Το σπίτι θα πάρει φωτιά. Μπήκε ένα σκυλί με άσπρη ουρά στο σπίτι του; Κάποιος δικός του θα πεθάνει κ.α.
Οι πρόγονοι είναι παρόντες και πρέπει να προσφέρουν θυσίες ειδικά οι γιοι τους αλλιώς τους εκδικούνται.
Η σχέση των Κινέζων με τον Θεό είναι σχέση εμπορική, δίνε μου να σου δίνω.
Του προσφέρουν φαγιά και προσευχές, του χτίζουν ναούς μα πρέπει και αυτό να του βοηθάει στις δουλειές τους αλλιώς τον τιμωρούν, αν δεν στείλει βροχή και καίγονται από δίψα τα χωράφια πυρώνουν τούβλα και σίδερα και τον βάζουν επάνω να καθίσει να καεί και αυτός.
Δεν πιστεύουν πολύ στους Θεούς μα βρίσκουν ότι πιο πολύ συμφέρει να λατρεύουν τους Θεούς παρά να είναι άθεοι.
Αν υπάρχουν θεοί καλά είναι να τους προσφέρουμε, αν πάλι δεν υπάρχουν η ζημιά δεν είναι μεγάλη.
Τριακόσιοι είναι οι τελετουργικοί κανόνες της κινεζικής ευγένειας και τρεις χιλιάδες τα παραγγέλματα της καλής συμπεριφοράς. Π.χ, παίζεις σκάκι με ένα κινέζο και τον ακούς να μιλάει με περιφρόνηση για τα πιόνια του και να λέει «επέτρεψε μου να προσβάλλω τον ένδοξο σας πύργο με το τιποτένιο μου πιόνι»…
Μήτε Βούδας, μήτε Κομφούκιος, μήτε Τάο ο μοναδικός θεός των Κινέζων είναι ο Πρόγονος.
Ο Δράκος το φανταστικό τέρας “μισός κροκόδειλος, μισό φίδι” με γαντζουνωτά πεντάνυχα πόδια είναι το σύμβολο της δύναμης, μεγάλα φυσικά φαινόμενα είναι δικά του έργα, πυρκαγιές, πλημμύρες, κεραυνοί, σεισμοί.
Με παρέσυρε ο Καζαντζάκης και έγραψα – αντέγραψα πολλά αλλά όλα ήταν ενδιαφέροντα για αυτό τον λαό που όπως τώρα ζούμε μέσα στην Κυψέλη όλοι μαζί επηρεάζει την ζωή μας κυρίως λόγου του μεγέθους της.
Για χρόνια οι Κινέζοι είχαν πρόβλημα με επιθέσεις από Νομάδες του Βοριά. Έτσι ο πρώτος Αυτοκράτορας της δυναστείας Qin (Κουιν) άρχισε την κατασκευή ενός προστατευτικού τείχους το οποίο επεκτεινόταν στα Βόρια σύνορα ( όπως προανέφερα).
Το Σινικό τείχος που λέμε εμείς ήταν ένα εικονικό σύμβολο της δεξιοτεχνίας, μεγαλείου, δύναμης και πάνω από όλα έδειχνε την στάση της Κίνας προς τον έξω κόσμο.
Το Σινικό τείχος τώρα είναι φθαρμένα ερείπια αλλά το πνεύμα του είναι ένας αποφασιστικός παράγων της Κινέζικης πολιτικής.
Όταν η χώρα ήταν σε πλήρες κουμμουνιστικό καθεστώς, το σιδηρούν παραπέτασμα που λέγαμε η χώρα ήταν κλειστή για τους ξένους καπιταλιστές. Αυτό άλλαξε το 1980 με τις νέες μεταρρυθμίσεις για ελεύθερη αγορά οι οποίες έφεραν το οικονομικό θαύμα στην Κίνα μέσα σε 35 χρόνια ¨χόρτασαν¨ πάνω από 400 εκατομμύρια άνθρωποι, πράγμα που δεν έχει ξανασυμβεί στην ανθρώπινη ιστορία.
Τώρα οι επενδυτές ξένοι αντιμετωπίζουν ένα άλλο τείχος, όχι από πέτρες και χώμα αλλά από κανονισμούς, νόμους, γραφειοκρατία και άλλα εμπόδια που δυσκολεύουν τους ξένους να κάνουν ελεύθερα business και δίνοντας προτεραιότητα στις κινέζικες εταιρίες ή επιλέγουν ποιες εταιρίες θα αφήσουν ελεύθερες, ειδικά τώρα τελευταίως αυξάνονται οι διαμαρτυρίες.
Μετά από χρόνια σχετικής ελευθερίας το Πεκίνο βάζει φρένο στις μεταρρυθμίσεις και πολλές ξένες εταιρίες σκέπτονται ακόμη να εγκαταλείψουν την χώρα γιατί το κλίμα συνεχώς στρέφεται εναντίον τους.
Υπάρχουν πολλά άρθρα για το θέμα όπως ξένες εταιρίες χάνουν έδαφος στην Κίνα κ.α.
Σήμερα η κινέζικες εταιρίες κυριαρχούν σχεδόν σε όλο το φάσμα των business. Τοποθετήσεις χρημάτων από κινέζικες εταιρίες ανήλθαν σε $ 7,8 δις, για πρώτη φορά μεγαλύτερη από την Αμερική που ήταν $ 7,4 δις.
Αυτό συνέβη γιατί οι κινέζοι δημιουργούν δικές τους private equity firms όπως η Hony capital.
Οι κινέζικες χρηματιστηριακές εταιρίες έχουν προτιμήσει και μεγαλύτερες δυνατότητες ειδικά όταν χρηματοδοτούν σε Yuan το κινέζικο νόμισμα, το σχήμα είναι γνωστό ως ¨renimnbi¨, επικράτηση του κινέζικου Yuan έναντι δολαρίου & ευρώ.
Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω την επίδραση θα έχει το Δεύτερο τείχος στην Παγκόσμια Οικονομία. Ένα είναι πλέον σίγουρο ότι οι κινέζοι, τουλάχιστον στο επίπεδο ζωής δεν είναι οι κινέζοι που έζησε ο Καζαντζάκης όπου τα σπίτια ήταν καλύβες στην λάσπη με δύο κουβάδες δεξιά και αριστερά, ένα για τα ανθρώπινα απορρίμματα και ο άλλος για το νερό.
Την τελευταία φορά που ταξίδεψα από Πεκίνο στην Σαγκάη ήταν σαν να ταξίδευα από Σικάγο – Νέα Υόρκη , μεγάλα αεροδρόμια, ταξί, ο κόσμος καλοντυμένος, τα ταξί καθαρά, τέλεια ηλεκτρονική οργάνωση παντού όλοι οι Κινέζοι με κινητά και I Pad και δυτικό στυλ businessman.
Το πρόβλημα τους είναι το GAP η διαφορά εισοδήματος, υπάρχουν πολλοί ακόμα με λίγα δολάρια την ημέρα, ίσως οι μισοί, τι θα γίνει αν ο δράκος (το μισό φίδι το μισό κροκόδειλος ) ο μοντέρνος δράκος παρακινημένος από το internet η κινέζικη μανία, ξυπνήσει ;
Σταλινική Kουμμουνιστική Kυβέρνηση , ελεύθερη οικονομία σχήμα οξύμωρο και εύθραυστο ας ελπίσουμε ότι δεν θα γίνει καμία εσωτερική επανάσταση με εργαλείο το internet γιατί τότε όλες οι οικονομίες θα φτάσουν σε περαιτέρω βαθειά ύφεση, ας ελπίσουμε ότι η κυβέρνηση θα βρει γρήγορα τρόπους να μικρύνει το Γκαπ.
Τείχη πλέον δεν υπάρχουν και όπου υπάρχουν σκοτώνουν την οικονομία για αυτό πρέπει η Κινέζικη Κυβέρνηση να αναδιπλώσει την ιδέα του δεύτερου νοητού Σινικού Τείχους διότι αυτή θα είναι η πρώτη που θα θιγεί, ακόμα οι κινέζοι είναι κατά το πλείστον ετερόφωτοι και δεν πρέπει να πάρουν τα μυαλά τους πολύ αέρα.
Τα τετρακόσια εκατομμύρια ψυχές που χόρτασαν τα τελευταία 35 χρόνια χόρτασαν βάσει της ελευθερίας που έδωσαν και την πίστη στους επενδυτές που έβαλαν τα χρήματα , δυστυχώς χωρίς αυτά δεν μπορεί ούτε η Κίνα να συνεχίσει την ανάπτυξη και θα τραβήξει, όπως προανέφερα, όλον τον κόσμο σε βαθύτερη ύφεση.
Τα τείχη πλέον στην υφήλιο είναι αντιπαραγωγικά, η ελευθερία αγαθών, εργασίας και κεφαλαίων όταν κινούνται ελεύθερα και νόμιμα ανά την υφήλιο χαμηλώνει το κόστος και αυξάνει την ανταγωνιστικότητα και βέβαια αυξάνει και το άγχος που μας χαλάει την ζωή, αλλά δυστυχώς δεν υπάρχει άλλος δρόμος.